Po dziewięciu miesiącach trudnych negocjacji rząd i przedstawiciele związków zawodowych podpisali w piątek, tj. 28 maja 2021 r. w Śląskim Urzędzie Wojewódzkim umowę dotyczącą transformacji sektora górnictwa kamiennego. Przyjęte w dokumencie propozycje rozwiązań systemowych chronią pracowników kopalń, a jednocześnie zapewniają maksymalny poziom bezpieczeństwa energetycznego Polski oraz umożliwiają transformację regionów górniczych. To historyczne wydarzenie nie tylko na Śląsku, ale i w skali całego kraju.
Podpisanie umowy jest następstwem i jednym z warunków przyjętego we wrześniu ubiegłego roku, w stolicy Śląska, porozumienia Międzyzwiązkowego Komitetu Protestacyjno-Strajkowego oraz delegacji rządowej w sprawie zasad i tempa transformacji górnictwa.
Założenia umowy
Podpisana w Śląskim Urzędzie Wojewódzkim umowa zawiera uzgodnione wspólnie zapisy dotyczące:
- mechanizmu finansowania spółek sektora górnictwa węgla kamiennego,
- indeksacji wynagrodzeń,
- zasad budowy i wdrażania instalacji tzw. czystego węgla,
- powołania specjalnego Funduszu Transformacji Śląska,
- gwarancji zatrudnienia,
- pakietu świadczeń socjalnych dla pracowników likwidowanych Jednostek Produkcyjnych.
W dokumencie ustalono terminy zakończenia eksploatacji węgla kamiennego w poszczególnych kopalniach w perspektywie do końca 2049 roku.
Kluczowym elementem Umowy Społecznej jest pakiet osłon socjalnych dla pracowników z likwidowanych kopalń. Pakiet ten zawiera zarówno urlop górniczy, urlop przeróbkarski, jednorazową odprawę, jak i kompleksowy system alokacji. Wszystkie te rozwiązania mają za zadanie zagwarantowanie stabilizacji na śląskim rynku pracy.
W umowie zapisano również, że podjęte zostaną prace nad stworzeniem dodatkowego systemu wsparcia dla specjalistycznych przedsiębiorstw górniczych kooperujących z górnictwem węgla kamiennego oraz dla gmin górniczych.